فرهادی در فیلم های این چند ساله اش از یک پروتکل نسبتا ثابت استفاده می کند. کنش اصلی داستان (گم شدن الی ، لحظه ی هل دادن ساره بیات ، دعوای فیلم گذشته ، صحنه ی تجاوز احتمالی به ترانه علیدوستی ، مفقود شدن دختر در جریان مراسم عروسی) را حذف می کند و مخاطب را درگیر دیدن واکنش ها می کند.
در این پست ، اشاره کردم که به نظر مهرداد اسکویی ، فیلم خوب ، از واکنش ها ساخته می شود.
اصلا این بحث وجود دارد که دلیل مبتذل دانستن هالیوود این است که تماشاگران را درگیر کنش می کند ، در صورتی که زندگی واقعی در واکنش ها ساخته می شود.
اصغر فرهادی هم با هوشمندی بسیار این کار را در آثارش می کند.
بهنام بهزادی بعد از فیلم بسیار خوب "تنها دوبار زندگی می کنیم" سراغ قاعده ی تصادف رفت. فیلمی از گونه به اصطلاح "اجتماعی" سینمای ایران که در ادامه ی سیل موفقیت های فرهادی ساخته شده.
هرچند که فیلم به سبک و سیاق فیلم های فرهادی کنشی را حذف نمی کند ، اما در بسیاری از المان ها (پرداختن این شکلی به واکنش ، تا اندازه ای دوربین) کاملا متاثر از سینمای فرهادی است.
مشکل فیلم بهزادی پرداخت داستان و چگونگی رساندن ماجرا به اوج تنش است.
اصغر فرهادی به خوبی می تواند داستان را تا اوج جنون ، اوج تنش و تا لحظه ای که افراد به اصطلاح "جوش می آورند" هدایت کند. او انقدر درست اینکار را می کند که مخاطب مقهور داستان می شود و به خوبی کارکتر ها را می شناسد .
یکی از مهمترین دلایل موفقیت فرهادی ، تسلط بر فیلمنامه نویسی است.
هرگز در دیالوگ های فرهادی نمی بینید که :
علیدوستی: تو چرا اینقدر عصبی هستی ؟
شهاب حسینی : آری ، عصبی هستم. زین پس همینی که هست.
(با بازی و لحن های اغراق شده خوانده شود)
او به ما نشان می دهد که شهاب حسینی عصبی است و این یعنی سینما. او با پرداختن به جزییات کارکتر شهاب حسینی و نشان دادن کنش های او به زبان سینما ، مدام شخصیت را به سمت عصبی شدن هدایت می کند.
به عقیده ی بسیاری از منتقدان هنری، تفاوت جنس مرغوب و نامرغوب در عالم هنر ، در پرداخت به جزییات نمود پیدا می کند. یک اثر جدی هنری مملو از جزییاتی است که داستان اصلی را منطقی می کنند . برای اینکه تفاوت جنس مرغوب و نامرغوب را متوجه شوید ، می توانید به تماشای قاعده ی تصادف بنشینید و پس از مدت کوتاهی یک فیلم از اصغر فرهادی تماشا کنید.
تصور می کنم شما هم بتوانید تفاوت این دو را متوجه شوید.
نظر شما چیست؟
پی نوشت1: تمجید های من از فیلم های فرهادی ممکنه شائبه ی تحت تاثیر جو بودن من رو داشته باشه ، اما اگر براتون راهگشاست ، باید بگم من از سینمای فرهادی متنفرم.
پی نوشت2:قاعده ی تصادف بهنام بهزادی فیلم قابل قبولی است. هرچند که عالی نیست ، حتی خوب هم نیست . اما یک سر و گردن از اکثریت قریب به اتفاق فیلم هایی که به سندرم فرهادی دچارند بهتر است.
البته منم مثل خودت از سینمای فرهادی واقعا خوشم نمیاد. یعنی بیشتر رو مخم هست فیلمهاش و صرفا تحمل میکنم که تموم بشه و به عنوان یه تکلیف سخت بهش نگاه میکنم که کارهای بزرگترین کارگردان کشورمون رو مشاهده کنم. ولی خب الان این تعریفی که ازش کردی فوق العاده بود. خیلی لذت بردم از دلیلت. ولی یه چیز دیگه هم باید اشاره کنیم. این بشر از بازیگرای خوبی استفاده میکنه. فیلم کم میسازه، با هر کسی کار نمیکنه و ... ولی خب سعی میکنه با معدود افرادی که داره بهترین کار خودشو به نمایش بذاره.