تمارض

بعد از مدت ها فیلمی دیدم که واقعا ارزش زمانی که براش گذاشتم رو داشت.

تمارض

اثری به غایت خلاقانه بود که رد تفکرات شهرام مکری رو به وضوح میشه در اون دید، البته که عبد آبست از چهره های نزدیک به مکری هست و این اتفاق ، خیلی دور از ذهن نیست.

خلاقیت تمارض ، برآمده از خود فرمه

تمارض  از اون فیلم هاییه که اولا

واقعا فیلمه

یعنی در مدیوم های دیگه مثل تئاتر و ادیبات و ... قابلیت اجرایی نداره

و ثانیا

از فرم خلاقانه ای بهره منده که دقیقا برای روایت این داستان مناسبه ، نه اینکه کارگردان

فرم عجیبی در ذهن داشته باشه و با ذوق زدگی بگه:

بچه هاااا ، بیاید فیلم بسازیم

تمارض فیلمی است که با حداقل امکانات و بسیار بسیار ارزون ساخته شده و از نظر داستانی ، برای هر مخاطبی جذابه

البته که طبیعتا مخاطب عام ، علی رغم همه ی موارد بالا شاید متوجه بعضی چیزها نباشه و خب به طور کلی

تمارض رو نبینه

ولی این چیزی از ارزش فیلم عالی تمارض کم نمی کنه

هرچند که تمارض به اندازه ی یک پایان عالی با یک شاهکار فاصله داره

در جست و جوی فریده 3

پیش نوشت: این یادداشت دو بخش دیگر هم دارد.(بخش اول ، بخش دوم)

امروز برای بار سوم این فیلم رو دیدم ( و البته مطمئنم بازم این فیلم رو می بینم)

قطعا برای بار سوم خیلی کمتر احساساتی شدم

و البته کلا فهمیدم که دلیل اینکه میگن سعی کنید مخاطب رو به فکر ببرید وخیلی احساساتی نکنید چیه

ولی خیلی جالب بود برام که می دیدم آخرای فیلم اشک همه به راهه

تازه

فیلم پر از تکه هایی بود که علاوه بر مخاطب

حتی منم برای بار سوم و در صورتی که کاملا می دونستم چه اتفاقی می افته ، می خندوند

این بارهم ، یه سری نکته از فیلم فهمیدم که دارم بهشون فکر می کنم

صدا گذاری فیلم بسیار درست و هوشمندانه است. فیلم نه خیلی باند رو خالی می کنه ، نه خیلی شلوغ

وقتی افراد دیگه ( جز فریده) گریه می کنن ، صدای واقعی مستند رو ادامه می ده و از پد صدا استفاده نمی کنه ، کلا معدود استفاده می کنه از پدها ی صدایی

به همین خاطر هربار که استفاده می کنه ، به یاد موندنی و بسیار موثره

موسیقی هم به خوبی در جهت ایجاد فضا و حس استفاده شده و باید به افشین عزیزی تبریک ویژه گفت

به طور کلی میشه گفت صدای فیلم به درستی خیلی وقتا نمی خواست از مخاطب گریه بگیره و الکی احساساتی بکنه

سعی می کرد جز در جایی که لازمه ، فاصله اش رو حفظ کنه

به طور کلی میشه گفت داستان خیلی مینیمال روایت شده و پر از صحنه های خالی ( منظورم از خالی ،  بدون دیالوگ و تصویریه که کارکتر مشغول کنش خاصی باشه) برای تعمق بیشتر مخاطبه

وقتی میگم مینیمال ، یعنی قشنگ میتونید داستان فیلم رو در تعدادی المان خلاصه کنید و روند تغییرات اون المان ها تا رسیدن به پایان فیلم و نتیجه ی نهایی رو ببینید

به این میگن یه داستان سینمایی

یه سری المان هم در طول فیلم وجود داشت که هنوز ، نتونستم پازلشون رو در ذهنم کامل کنم

مثلا

غذا خوردن آدم ها در هلند و ایران

روبوسی و تغییر رویه بعد از اعلام نتایج دی ان ای

صدای رکاب زدن و زنگ دوچرخه در هلند

 

با این تفاسیر ، بازم فیلمو می بینم!

فریاد رو به باد

پیش نوشت: در صف فیلم های سینما حقیقت ، تنها فیدبکی که از این فیلم گرفتم این بود که فیلمساز دچار ذوق زدگی شده و بچه بالاشهری است که دارد از بچه های پایین شهر فیلم می سازد.

اما جوایز نسبتا  زیادی که این مستند نصیب خودش کرد ، بهونه ی مهمی برای من بود که این فیلم رو حتما ببینم.

اما شاید مهمترین نکته ای که در جشنواره ، همه قبل از اینکه به خود فیلم بپردازن راجع به اون صحبت  می کردن ، نزدیکی کارگردانان این اثر به مهرداد اسکویی بود. ( دستیار و شاگردان ویژه ی اسکویی بودن)

 

فیلم ساز قبل از بالااومدن تیتراژ ابتدایی

خیلی سریع با پلان آواز خوندن پسر زیر پتو به ما جواب what ، یعنی اینکه فیلم دنبال چه چیزی هست رو می گه

حتی قبل از تیتراژ با نمایی هوایی جواب سوال where یا کجایی شکل گیری داستان رو هم می گه

به این معنا که ما خیلی سریع می بینیم که داستان در یک محله ی پایین شهر رخ می دهد

فیلم با شروع شدنش ، نکته ای را در ذهن من ایجاد کرد که اتفاقا در دنیای مستند سازها بسیار مناقشه برانگیز است

فیلمساز میزانسن داده

آیا این دستکاری در امر واقع نیست؟ این دست بردن در حقیقت نیست؟

( جواب هامون رو برای خودمون نگه میداریم)

در این فیلم ، سوژه به شکل حیرت انگیزی درگیر زدن حرف های شعاری است.  نمی دانم تا چه اندازه ای ممکنه است خود سوژه حرف شعاری بزنه ( که بنظرم اتفاقا ممکنه ، چرا که سوژه یه آدم از طبقه ی پایینه و بدلیل سواد رسانه ای پایین ، ممکنه همچین اشتباهی بکنه و اصلا حالا اگر فرض رو روی گفتن این حرف ها توسط خود سوژه بزاریم ، آیا کارگردان ، نباید جلوی سوژه را می گرفت و یا حداقل در تدوین از این حرف ها استفاده نمی کرد و اصلا  اگر این هدایت را می کرد ، آیا دستکاری در امر واقع نکرده ) و شائبه ی دیگری که وجود دارد این است که کارگردانان ، این جفنگیات را در دهن سوژه گذاشته اند  ( که البته امیدوارم این اتفاق نیوفتاده باشه)

بعد از بیست دقیقه داستان از ریتم می افته

چون به اون معنی میشه گفت داستان جلو نمی ره ، فیلم برای جلو رفتن در عمق زندگی کارکتر ناتوان است و نمی تواند ما را به دنیای شخصیت نزدیک کند و همذات پنداری مخاطب را برانگیزد.

نماهایی که قرار است به ذهن مخاطب استراحت بدهند ، عموما نمای رفت و آمد کارکتر ( استفاده از این نماهای برای اینکار بسیار متداوله) با استفاده از نریشن سوژه و آهنگ زیرصدای مناسب ، در برخی لحظات هم بدون موزیک و با آمبیانس خیابان یا مترو است که خوب هست ، اما عالی نیست.

به نظر می رسد ، بیشتر از اینکه رعایت این اصلوب برآمده از یک داستان قدرتمند باشد ، برآمده از اصل رعایت اصول از پیش تعیین شده است ، در نتیجه، کار ، مثل همان اصول از پیش تعیین شده  که ساخت یک اثر متوسط یا نهایتا خوب را تضمین می کند ، به این حد می رسد ، اما چیزی فراتر ندارد.

به طور کلی می توان گفت ، فریاد رو به باد ، اثری متوسط رو به خوب است که از نبود یک پرداخت دارماتیک خوب ضربه خورده است.

تا اندازه ای ، با حرف دوستی که در صف فیلم دیدم موافق که می گفت ، کارگردانان درگیر همون نگاه ترحم آمیز آمیخته با ذوق زدگی ای هستن که معمولا بچه های بالا شهر ، نسبت به جنوب شهر دارن

متن نریشن شخصیت در برخی لحظات فاجعه است. بیشتر از جنس شعارهای پوپولیستی گروه های تلگرامی است تا هنر و سینما ، آن هم سینمای مستند

هرچند که مهرداد اسکویی احتمالا با مشورت هایش شدیدا کارگردانان را هدایت کرده ، اما بنظر می آید مشکل دقیقا از همنی جا آغاز می شود. جایی که عوض مواجه شدن با یک فیلم ، با اثری کمی تا قسمتی مکانیکی مواجه ایم و نمی توانیم جذب فیلم شویم.

هرچند که قطعا از کارگردانان جوان و خوش آتیه ی این فیلم ، سیاوش جمالی و عطا مهراد به زودی حتما فیلم های بهتری خواهیم دید.